Shqiptarët u bombarduan me propagandë më 23 korrik, kur qeveria dhe mediat pranë saj shpallën me entuziazëm “arritjen historike”: Shqipëria, sipas tyre, kishte hapur të gjithë kapitujt e negociatave me Bashkimin Europian. Ministri Igli Hasani foli për “moment historik”, Kryetarja e Kuvendit për “përmbylljen e kapitujve”, ndërsa Kryeministria publikoi video lavdie, duke premtuar modernizim të bujqësisë dhe ndihmë për fermerët. Por realiteti sapo doli zbuluar. Delegacioni i BE në Tiranë konfirmon zyrtarisht: Deri sot janë hapur vetëm katër grupkapituj dhe dy të tjerë, përfshirë bujqësinë dhe kohezionin, mbeten të pahapur.
Lista zyrtare e BE-së:
Grup-kapitulli 1: Themelet e demokracisë – hapur tetor 2024
Grup-kapitulli 6: Marrëdhëniet e jashtme – hapur dhjetor 2024
Grup-kapitulli 2: Tregu i brendshëm – hapur prill 2025
Grup-kapitulli 3: Rritje konkurruese dhe përfshirëse – hapur maj 2025
Ndërsa Grup-kapitulli 4 (Agjenda e gjelbër dhe lidhshmëria e qëndrueshme) dhe Grup-kapitulli 5 (Burimet, bujqësia dhe kohezioni) nuk janë hapur ende. Ky i fundit lidhet drejtpërdrejt me fondet IPARD, për të cilat ish-ministrja Frida Krifca është akuzuar për abuzime dhe grabitje masive. Pra, ndërsa qeveria shpërndan lajme triumfi dhe i shet qytetarëve “hapje kapitujsh”, faktet e BE-së zbulojnë një mashtrim të pastër. Thënë troç premtimet e kryeministrit Edi Rama bien, dhe realiteti i negociatave me Europën mbetet i hidhur.
Dakordësia s’është hapje
Mospërputhjet mes deklaratave të zyrtarëve të lartë shqiptar dhe delegacionit europian në Tiranë duket se vijnë për shkak të interpretimit të një akti diplomatik. Dakordësia e vendeve anëtare të BE-së për të ftuar Shqipërinë të paraqesë pozicionin negociues për Cluster-in 5. Ky është një hap i rëndësishëm, por jo i barazvlefshëm me hapjen formale të grupkapitullit, thekson Blerjana Bino nga qendra SciDev për “Faktoje”. “Hapja formale dhe zyrtare ndodh vetëm pas dorëzimit të Pozicionit Negociues [dokument ku qeveria sqaron qartë ku qëndron aktualisht vendi në lidhje me kriteret e kërkuara nga BE-ja, cilat reforma janë ndërmarrë deri tani, cilat do të ndërmerren në të ardhmen dhe si planifikon Shqipëria të plotësojë standardet e BE], vlerësimit pozitiv nga Komisioni Evropian dhe miratimit unanim nga Këshilli i BE-së në një Konferencë Ndërqeveritare” – Blerjana Bino, SciDev. Sipas metodologjisë së zgjerimit, një grupkapitull konsiderohet i hapur vetëm pas përfundimit të Konferencës Ndërqeveritare, për të cilin nuk ka ende një datë. Deri atëherë, hapja është vetëm një projekt politik në pritje.
Kronologji politike vs. kronologji zyrtare
Tendenca e qeverisë për të përshpejtuar kronologjinë e progresit europian të vendit nuk është e re. Në një vend ku integrimi europian është kauzë e mbështetur gjerësisht nga publiku, retorika optimiste politike ofron një valë të shpejtë miratimi popullor – edhe kur nuk mbështetet nga faktet. Megjithatë, për të qenë të saktë dhe të përgjegjshëm ndaj qytetarëve, dallimi mes dakordësisë për nisjen e negociatave dhe hapjes formale të kapitujve nuk është thjesht një detaj teknik – është një tregues i maturisë institucionale dhe saktësisë në komunikim. Transparenca dhe qartësia e komunikimit publik mbi statusin real të negociatave është kyç për informimin e qytetarëve mbi kompleksitetin e procesit dhe shmangien e keqkuptimeve, pritshmërive jorealiste dhe mosbesimit ndaj procesit, thekson Blerjana Bino. “Faktoje” kontaktoi edhe Ministrinë e Jashtme e cila në përgjigje të kërkesës për informacion konfirmoi se Shqipëria ka hapur deri tani katër nga gjashtë grupkapitujt e negociatave për anëtarësim me Bashkimin Europian.
Përfundimi: Po, progres ka. Por jo të gjithë grup-kapitujt janë hapur
Shqipëria ka bërë hapa të rëndësishëm përpara në procesin e integrimit europian dhe ka hapur zyrtarisht katër nga gjashtë grupkapitujt duke iu afruar synimit për të mbyllur hapjen e të gjithë grup-kapitujve brenda vitit 2025, premtim ky i dhënë gjatë fushatës elektorale për zgjedhjet parlamentare të 11 majit. Por, deklaratat e zyrtarëve të lartë që pretendojnë se “të gjithë kapitujt janë hapur” janë të pasakta dhe çorientuese. Në mungesë të një Konference Ndërqeveritare për grup-kapitujt 4 dhe 5, procesi mbetet i papërfunduar. E vërteta është se Shqipëria është afër, por ende jo në përfundim të hapjes së të gjithë grup-kapitujve. Dhe Integrimi europian, ashtu si demokracia, është një proces që kërkon më shumë se vetëm entuziazëm – kërkon transparencë dhe përmbajtje. Ndaj nisur nga këto të dhëna, deklaratën e ministrit të jashtëm Igli Hasani se Shqipëria hapi negociatat për grup-kapitullin e fundit të negociatave me BE-ne do e kategorizojmë të pavërtetë. SOT.COM.AL