“Guri i Nuses” në Xibër të Matit – Legjenda që ‘marton’ ata që e shkelin
Në Shqipërinë e thellë rurale, mes maleve dhe historive të lashta, shpeshherë fshihen vende magjike, të mbushura me besime popullore që ruhen brez pas brezi. Një nga këto është “Guri i Nuses”, i ndodhur në fshatin Xibër të Matit, një zonë e njohur për natyrën e egër, mikpritjen dhe legjendat e saj të veçanta.
Emisioni “Vizioni i Pasdites”, këtë javë ka ndaluar pikërisht në këtë vend të veçantë, ku gazetarja Klevisa Gjika sjell për publikun një reportazh nga një realitet i rrallë dhe prekës – një gur i zakonshëm në pamje, por që për banorët është një simbol me fuqi të jashtëzakonshme.
Çfarë është “Guri i Nuses”?
Sipas rrëfimeve të banorëve lokalë, “Guri i Nuses” është një gur me përmasa të mëdha, i cili ndodhet në një zonë të hapur dhe është kthyer në një lloj pelegrinazhi për vajzat dhe djemtë që janë ende beqarë. Besimi popullor thotë se kush e shkel këtë gur, shumë shpejt martohet, madje me shpirtin e vet binjak.
Një vend fatsjellës për beqarët
“Është gur që sjell fat në dashuri”, thonë banorët, të cilët e konsiderojnë këtë vend të shenjtë. Disa madje rrëfejnë raste konkrete kur vajza apo djem që e kanë shkelur gurin, brenda vitit janë martuar, ose kanë gjetur partnerin ideal.
Bajram Çeka, një banor i zonës, tregon në emision:
“Ka pas raste që kanë ardhë vajza prej qytetit, vetëm me e shkel gurin. Edhe janë martu. Nuk e dimë si, por asht e vërtetë.”
Legjenda pas gurit
Një nga versionet e legjendës lidhet me një nuse që, në kohë lufte apo ndarjeje të dhimbshme, është kthyer në gur nga malli dhe dhimbja. Kjo temë përsëritet shpesh në mitologjinë shqiptare, ku dashuria e madhe ose vuajtja e thellë përjetësohen përmes natyrës.
Pikërisht për këtë arsye, gurit i është dhënë një kuptim simbolik: fuqia për të bashkuar zemrat që kërkojnë njëra-tjetrën.
“Guri i Nuses” sot – një atraksion mistik dhe turistik
Pavarësisht mungesës së infrastrukturës apo reklamimit, “Guri i Nuses” në Xibër të Matit po kthehet dalëngadalë në një destinacion të vogël turistik për ata që janë në kërkim të “magjisë” në dashuri. Vajza dhe djem nga qytetet, madje edhe emigrantë që vijnë me pushime, vizitojnë vendin për të shkelur gurin me shpresën se do të ndryshojnë fatin e tyre sentimental.
Pra, nëse je beqar dhe beson në legjenda, një udhëtim në Xibër të Matit mund të jetë më shumë se një ekskursion: ndoshta është hapi i parë drejt altarit.