TIRANË — Pritshmëritë për një rritje të konsiderueshme të pensioneve këtë tetor janë të ulëta. Ekspertja e ekonomisë, Teuta Nunaj, parashikon që indeksimi do të jetë jo më shumë se 3%. Kjo vlerë, sipas saj, bazohet te norma e ulët e inflacionit të produkteve të shportës, e cila nuk ka shënuar rritje të theksuar krahasuar me vitet e kaluara.
Nunaj, gjatë një interviste për “Report TV”, shpjegon se baza për indeksimin e pensioneve është norma e inflacionit, por me fokus te produktet ushqimore. Ndërsa norma bazë e inflacionit sipas INSTAT-it është rreth 2.3-2.5%, ekspertja vlerëson se inflacioni i shportës nuk do të kalojë 3%. Kjo ndryshon dukshëm nga rritja e jashtëzakonshme prej 8.6% e regjistruar në një periudhë tjetër, e cila ishte një rast i veçantë.
Rëndësia e fuqisë blerëse dhe roli i shtetit
Ekspertja thekson rëndësinë e indeksimit për të ruajtur fuqinë blerëse të pensionistëve. Qëllimi është që, pavarësisht kalimit të viteve, pensionisti të mund të blejë të njëjtën sasi mallrash si në momentin që doli në pension. Nunaj e krahason këtë me standardet ndërkombëtare, ku fuqia blerëse shërben si një tregues më i saktë i mirëqenies sesa paga nominale. Për shembull, një pagë prej 1500 eurosh në Shqipëri nuk ka të njëjtën vlerë blerëse si në Itali apo Luksemburg.
Sipas saj, roli i shtetit në këtë proces është thelbësor. Ai nuk duhet të vendosë çmime, por duhet të luajë rolin e një kontrollori të tregut për të mbrojtur konsumatorin dhe për të luftuar abuzimet. Një rritje e çmimeve duhet të shoqërohet gjithmonë me një rritje të të ardhurave për të ruajtur ekuilibrin ekonomik.
Planet e Qeverisë për të Ardhurat
Në lidhje me planet afatgjata të qeverisë, theksohet se deri në fund të vitit të ardhshëm, paga minimale pritet të arrijë në 500 euro, ndërsa pensionet më të ulëta do të shkojnë në 200 euro në muaj. Këto objektiva janë pjesë e programit qeveritar deri në vitin 2029, ku pensionet mesatare pritet të arrijnë në 400 euro dhe të mbulojnë rreth 40% të të ardhurave të fituara gjatë viteve të punës. Përsa i përket pagës mesatare, ajo pritet të arrijë në 1000 euro deri në vitin 2030, dhe në 1200 euro në sektorin publik.
Këto ndryshime vijnë së bashku me faljen e detyrimeve të biznesit të krijuara më shumë se 10 vjet më parë dhe një reformë të re të taksës së pronës, e cila do të bazohet në vlerën reale të pasurisë.
